Wat is emotionele intelligentie?
Om iemands emotionele intelligentie te meten moet je eerst weten wat er wordt verstaan onder emotionele intelligentie. Volgens Wikipedia is emotionele intelligentie een maat voor emotionele vaardigheid. Het is dus een specifieke vaardigheid, een competentie die je kunt bezitten. Net als andere competenties, zoals creativiteit en accuratesse. Vaardigheden die te maken hebben met zelfinzicht of met menselijk contact worden vaak in verband gebracht met emotionele intelligentie. Benieuwd welke competenties je nog meer kunt onderscheiden? Ga dan naar de lijst met de 50 belangrijkste competenties.
Wat zijn de kenmerken van emotionele intelligentie?
Emotionele intelligentie is dus een emotionele vaardigheid. Maar wanneer is iemand emotioneel vaardig? Wat zijn de kenmerken van emotionele intelligentie? De psycholoog Howard Gardner maakte als eerste onderscheid tussen verschillende vormen van intelligentie. Gardner benoemde ook twee vormen van intelligentie die te maken hebben met emotionele vaardigheden. Dat zijn zelfkennis (intrapersoonlijke intelligentie) en het vermogen om met andere mensen om te gaan (interpersoonlijke intelligentie).
Maar ook andere wetenschappers waagden zich aan het begrip emotionele intelligentie. De Amerikaanse psycholoog Daniel Goleman werd zelfs beroemd met zijn vijf kenmerken voor emotionele intelligentie. Goleman stelt dat succesvolle leiders hoog scoren op onderstaande 5 kenmerken. Die volgens hem een indicatie zijn voor emotionele intelligentie.
- Zelfbewustzijn. Het vermogen om je eigen denkwijze, mogelijkheden en onmogelijkheden te kunnen inschatten en daar conclusies uit te trekken.
- Zelfregulatie. Het vermogen om grip te krijgen op je eigen gedachten, emoties en gedrag
- Sociale vaardigheden. Het vermogen om met zowel bekenden als vreemden om te gaan.
- Empathie. Het vermogen om je te verplaatsen in de gevoelens van anderen.
- Motivatie. Het vermogen om te bepalen wat je belangrijk vindt.
Goleman heeft vele boeken geschreven over succes en emotionele intelligentie. Van hem zijn ook talloze boeken in het Nederlands vertaald. Zoals het overzichtswerk ‘Emotionele intelligentie – emoties als sleutel tot succes’
Er zijn naast de theorie van Goleman en de theorie van meervoudige intelligentie van Gardner nog meer theorieën over emotionele intelligentie. Al deze theorieën schetsen min of meer hetzelfde beeld. Emotioneel intelligente mensen goed zijn in het herkennen en managen van emoties.
Kan je iemands emotionele intelligentie meten met een EQ test?
Kan je iemands emotionele intelligentie meten met een EQ-test? Het antwoord hierop is nee. Dit heeft een twee belangrijke oorzaken.
1. Er is geen bewijs voor de kenmerken van emotionele intelligentie
Er zijn dus veel theorieën over emotionele intelligentie die allemaal veel overlap vertonen. Maar er is geen enkele theorie die wordt ondersteunt door praktijkonderzoek. Er is met andere worden geen bewijs voor een theorie over emotionele intelligentie die in de praktijk blijkt te bestaan. Er is maar een persoonlijkheidstheorie die dat wel doet en dat is de Big Five persoonlijkheidstheorie. Deze theorie werkt alleen niet met goede of slechte scores. Elke persoonlijkheidsscore heeft voor- en nadelen.
2. Persoonlijkheidskenmerken lenen zich niet voor rangordening
Bij een IQ-test kan je zeggen dat hoe hoger iemand scoort, hoe beter. Niemand zal zeggen; “Ik heb een voorkeur voor mensen die laag scoren op een IQ-test.” Bij persoonlijkheidskenmerken ligt dit anders.
Vriendelijkheid of altruïsme is bijvoorbeeld een van de vijf kenmerken uit de meeste gebruikte en best onderzochte Big Five persoonlijkheidstheorie. Altruïstischere mensen kunnen zich beter inleven in de ander en willen anderen graag helpen. Dit is bijvoorbeeld handig in functies in de zorg of het onderwijs. Mensen die minder altruïstisch zijn, zijn competitiever en meer gericht op het behalen van doelen. Dit is bijvoorbeeld gewenst is salesfuncties. Voor elk persoonlijkheidskenmerk geldt dus dat er geen goede of slechte score is. Maar eerder een score die in sommige situaties erg gewenst is en in andere situaties minder goed van pas komt.
Een EQ test kan je dus niet goed vergelijken met een IQ test. Daarnaast zijn er nog meer verschillen tussen EQ en IQ.
